Pierwszym etapem budowy obiektu są prace ziemne. Z pomocą specjalistycznego sprzętu wykonuje się wykop potrzebny do posadzenia fundamentów, przyłączy oraz instalacji podziemnych. W przypadku płytkich wykopów (rzędu 1-2 metrów), zabezpieczenie wykopu zwykle nie jest konieczne. Jednakże w przypadku szerokoprzestrzennych i głębokich wykopów, dalsza praca będzie możliwa dopiero po wykonaniu odpowiedniej obudowy wykopu.

W jakim celu wykonuje się zabezpieczenie wykopu?

Szerokoprzestrzenne i głębokie wykopy grożą osuwaniem się terenu. Grunty otaczające wykop bardzo często radzą sobie z licznymi obciążeniami generowanymi przez okoliczne budynki i obiekty infrastruktury. Na zachowanie gruntów wpływa także poziom wód gruntowych, jak również wody opadowe. To wszystko sprawia, że ściany wykopów mogą się po prostu osuwać, co oczywiście uniemożliwia prowadzenie dalszych prac. Jest to zagrożenie zarówno dla realizowanego obiektu lub instalacji, jak również dla robotników pracujących w wykopie.

Zabezpieczenie i obudowa wykopów mają zatem zapobiec osuwaniu i przemieszczeniu się gruntów. W przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych konieczne jest również zatrzymanie napływającej wody, tak, aby nie wpadała ona do wykupu. Jak już mówiliśmy, w przypadku wąskich wykopów zwykle nie ma konieczności ich obudowy, ale jeśli chodzi o szerokoprzestrzenne wykopy o dużej głębokości (powyżej 2 metrów), wówczas zabezpieczenie wykopu może być nieodzownym procesem na budowie.

Popularne techniki zabezpieczenia wykopu

Wykop można zabezpieczyć na kilka sposobów. Duże znaczenie mają warunki gruntowo-wodne na danym terenie, o czym jeszcze powiemy kilka słów. W zależności od specyfiki działki oraz wznoszonego budynku lub instalacji, do zabudowy wykopu można wykorzystać:

• Ściany berlińskie – wykonane z pali stalowych oraz poziomej opinki wypełniającej przestrzeń pomiędzy palami. Aby zastosować tą technikę, spełnione muszą być dwa warunki: brak okolicznej zabudowy oraz poziom wód gruntowych poniżej linii wykopów.

• Ściany paryskie – technika bardzo zbliżona do ścian berlińskich. Zamiast pali stosuje się tutaj prefabrykowane słupy żelbetowe.

• Palisady – zabezpieczenie wykonane ze stykających się lub zachodzących na siebie pali, w tym również pali zbrojonych. Technika często stosowana na terenach o gęstej zabudowie, gdy otaczający wykop grunt jest narażony na liczne obciążenia.

• Ściany szczelne – taki rodzaj obudowy stosuje się w sytuacji, gdy zagrożeniem dla wykopu jest wysoki poziom wód gruntowych. Często stosowane na terenach zalewowych i podmokłych. Ścianki szczelne mogą się stać integralną częścią budowanego obiektu.

Jakie czynniki wpływają na wybór techniki obudowy wykopów?

Przed przystąpieniem do prac ziemnych wykonuje się badania geologiczne gruntu, które pozwalają ocenić warunki gruntowo-wodne panujące na danym terenie. Na podstawie ekspertyzy można ocenić, jak zachowają się okoliczne grunty po wykonaniu głębokich wykopów. Jeśli zachodzi wysokie ryzyko osuwania się ścian wykopu lub przedostawaniu się wody do wykopu, podejmuje się decyzje o konieczności zabezpieczenia wykopu. Duże znaczenie w kwestii techniki zabezpieczenia wykopu ma także ewentualna okoliczna zabudowa. Zabezpieczenie wykopu sprawia, że prace ziemne trwają dłużej, ale jednocześnie zapewniają bezpieczeństwo oraz możliwość prawidłowego wykonania wszystkich prac w wykopie.

W jakich sytuacjach wykonuje się zabezpieczenie wykopu?

Szerokoprzestrzenne i głębokie wykopy wykonuje się zwykle w przypadku wznoszenia dużych obiektów budowlanych: bloków mieszkalnych, magazynów, hal, obiektów przemysłowych, a także dużych elementów infrastruktury. W takim wykopie osadzane są fundamenty pod przyszłe budynki. W wykopie można także realizować prace związane z montażem większych instalacji oraz sieci technicznych. Jeśli badania geotechniczne wykażą duże ryzyko osuwania i przemieszczenia się gruntu, a także wysoki poziom wód gruntowych, wówczas obudowa wykopu jest konieczna.